Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego w Polsce 2022 wykazał, że choć ogólny stan finansowy miast i gmin w naszym kraju jest słabszy niż w poprzednich latach, są takie miejsca, gdzie samorządy odnotowują dobre wyniki w zakresie uzyskiwanych dochodów.
Światowej sławy „Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego” to analiza stanu finansowego wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Przygotowywany jest cyklicznie od 2017 roku przez Fundację „Instytut Studiów Wschodnich”. Najnowszy ranking został zaprezentowany na specjalnej konferencji, zorganizowanej w Centrum Prasowym PAP.
„Nastąpił szybszy wzrost wydatków, niż przychodów, a to ze względu na rosnące koszty, szczególnie energetyczne. Jest zauważalne więcej Jednostek Samorządu Terytorialnego, które miały kłopoty ze zrównoważeniem budżetu” – powiedział prof. Sierak.
„Zmiany podatkowe bezpośrednio wpłynęły na obniżenie dochodów samorządów. Powinniśmy koncentrować się na sposobach osiągania samodzielności finansowej JST” – oświadczył prof. Bartłomiej Nita, prorektor ds. finansów i rozwoju Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Dodał, że na gorszą sytuację finansową samorządów wpłynęło również „niedopasowanie się środków do zadań”, jakie realizują samorządy.
Prof. Jacek Sierak ze Szkoły Głównej Handlowej podczas prowadzonej dyskusji wyraził obawę, że dalszy spadek dochodów samorządów może mieć negatywny wpływ na ich kondycję finansową w 2022 roku.
Uczestnicy debaty, w tym autorzy raportu i samorządowcy, wskazali, że głównym powodem spadku dochodów JST były mniejsze wpływy z podatków od osób fizycznych PIT.
Sebastian Skuza, Sekretarz Stanu i Generalny Inspektor Informacji Finansowej w Ministerstwie Finansów, podkreślił, że nie tylko samorządy odczuły negatywne skutki zmniejszenia dochodów z PIT, ale również budżet państwa.
Prof. Jacek Sierak ze Szkoły Głównej Handlowej miał obawy, że spadek dochodów JST w 2022 roku może mieć istotny wpływ na ich sytuację finansową.
Uczestnicy debaty zgodzili się, że największy udział w obniżeniu dochodów samorządów miały mniejsze wpływy z podatków od osób fizycznych PIT.
Sebastian Skuza z Ministerstwa Finansów zauważył, że ograniczenia w dochodach samorządów miały wpływ także na budżet państwa.
Prof. Jacek Sierak z SGH wyraził obawę, że spadek dochodów wpłynie negatywnie na kondycję finansową samorządów w 2022 roku.
„Samorządy mogą jednak liczyć na wsparcie. Olbrzymim wyzwaniem są wydatki, ale strona rządowa prowadzi działania zaradcze, a środki przekazywane są zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju” – dodał minister Skuza, komentując wyniki „Rankingu Finansowego Samorządu Terytorialnego”.
Józefów na Mazowszu zajął najwyższe miejsce w rankingu gmin miejskich. Od lat plasuje się on w czołówce stosunkowo najlepiej radzących sobie finansowo. Zdaniem Marka Banaszka, burmistrza Józefowa, ma to związek z uważnym słuchaniem mieszkańców i kierowaniem środków tam, gdzie są one najbardziej potrzebne.
Burmistrz Józefowa, Marek Banaszek, wyjaśnia sekret sukcesu gminy: „Kluczowym elementem jest wsłuchiwanie się w potrzeby mieszkańców i kierowanie środków w odpowiednie miejsca. Dzięki temu udało nam się utrzymać się w czołówce najlepszych gmin w kwestii finansów”.
Jak zaznaczył burmistrz Banaszek, „każdy samorząd jest inny” i ma swoje problemy oraz metody na ich rozwiązywanie. „Dobry samorządowiec powinien być menedżerem, czyli działać, a nie chodzić po korytarzach w ministerstwie i prosić o dotacje. Istotą samorządu jest samodzielność” – oświadczył Marek Banaszek.
Na pierwszym miejscu wśród gmin wiejskich znalazły się podwarszawskie Michałowice. Natomiast wśród gmin miejsko-wiejskich zwyciężyła Konstancin-Jeziorna (woj. mazowieckie), która wyprzedziła turystyczną gminę Mielno z województwa zachodniopomorskiego.
„Nasz sukces to wynik ciężkiej pracy u podstaw. Największe dochody mamy z turystyki. W naszej gminie, która liczy ok. 4,5 tys. mieszkańców, w okresie letnim przebywa nawet 120 tys. ludzi. To ogromne wyzwanie i… ogromne wydatki” – powiedziała Olga Roszak-Pezała, burmistrz Mielna. Dodała, że należy się „ukłon w stronę rządu za Bon Turystyczny, który uratował budżet gminy i wiele biznesów”.
Na drugim biegunie, gdzie występują duże miasta i powiaty, z ogromnymi budżetami, zwyciężyła Warszawa wśród miast na prawach powiatu. W przypadku powiatów ziemskich najlepiej wypadł powiat wrocławski. Pomimo wielu trudności, te regiony zdołały sobie poradzić dzięki mądrej polityce.
Warto jednak pamiętać, że mniejsze miasta i powiaty również zmagają się z wieloma wyzwaniami. Te mniejsze regiony stanowią ogromny potencjał, z którego warto korzystać w procesie tworzenia budżetów.
„Na początku kadencji stworzyliśmy ranking zadań, które chcemy zrealizować. Niedawno okazało się, że dzięki konsekwencji w działaniu, udało się wykonać już 90 proc. zakładanych inwestycji. Głównie drogowych” – przekazał Roman Potocki, starosta wrocławski. Zaznaczył również, że powiat pozyskał w ramach środków z Polskiego Ładu 120 mln zł właśnie na powiatowe drogi.
„Samorządy zaplanowały wydać ok. 115 mld zł w 2023 roku. Słyszmy, że jest źle, ale wydatki są ogromne. Strona rządowa planuje jednak zasilanie samorządów środkami finansowymi” – oświadczył min. Skuza.
Budżety samorządów w 2022 roku były rekordowe – sięgnęły 65 mld zł. Sebastian Skuza, dyrektor Departamentu Finansów Publicznych, przekazał, że plany inwestycyjne na bieżący rok są jeszcze większe.
Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych i Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu współpracują, aby opracować Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego. Jest tworzony na podstawie sprawozdań finansowych składanych przez Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST).
Zgodnie z danymi wskazanymi przez Sebastiana Skuzę, budżety samorządów będą nadal rosnąć. W 2022 roku przekroczyły one 65 mld zł, a plany inwestycyjne na bieżący rok są jeszcze większe.
Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych i Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu tworzą Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego. Jest oparty na danych zawartych w sprawozdaniach finansowych składanych przez Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST).
Pochodzenie informacji: pap-mediaroom.pl
